Xona hi Xihi?

by DR Maluleke

Overview

Gezani Simon Xihahele i wanuna wa manyunyu swinene, wanuna wo nyenyemuka na ku hlawula vanhu. U ti vona a ri Mukriste wo tenga wa xiviri loyi a nga fanelangiki ku tihlanganisa kumbe ku hanya na vanhu va ripfumelo ra Xiafrika (ripfumelo ro phahla swikwembu swa vakokokwani wa vona) na vanhu lava nga kotiki ku vulavula Xilungu. U tirha hi ku tshembeka eHodela ya Boulevard ePitori. Hi yena mutamariwankwama xikan’we mufambisi wa kereke ya Roman Catholic Church eNew Clare.
Mikwembu ya ka vona yi n’wi endzerile rosungula enorhweni loko a ri eka Borchers ku ya khoma maseve wa yena N’wa-Xa’mganga xikatla endzhaku ka rifu ra nuna wa yena Mafasa. Hambileswi a nga tsawriwa ematikoxikaya, a a nga rhandzi ku vhaka kona, hambileswaku vanhu va swi tiva leswaku i huma ematikoxikaya. U tivula wo tswariwa eSophiatown. U hunise ku lerisa ka swikwembu swa vakokwani wa yena kutani a hlasela hi mavabyi. A hunisa swileriso swa swikwembu swa yena hikuva a chava ku lahlekela hi swiyimo swa yena ekerekeni - vutameri bya nkwama na vufambisi bya kereke.
Ekuheteleleni Xihahele u nyikela vutomi bya yena eka ku tirhela swikwembu swa vakokwani wa yena. Wa tintshuxa leswaku a pfuniwa hi vutshunguri bya xintu ku katsa ku ya eka xingomantanda xa le Mooiplaas na ku lavisisa tindlela eka va ka Xinyamana. Vandyangu va n’wi yise eku chayeriweni ematikoxikaya kona kwale a nga tswariwa kona. Gija Xitimele u n’wi thwasisa vun’anga bya yena kutani vutomi na mahanyelo swa yena swi cinca. Endzhaku i amukela munhu wun’wana na wun’wana evuton’wini bya yena - wa ripfumelo ra Xikriste na ra Xiafrika. Kereke na yona (swirho swa kereke) yi dyondza dyondzo hi ku n’wi amukela tanihi hi munhu.

Product Details

BN ID:	2940155906216
Publisher:	Via Afrika
Publication date:	12/10/2018
Sold by:	Smashwords
Format:	eBook
File size:	389 KB
Language:	Tsonga

About the Author

Dugson Rocky Maluleke u velekiwe eLady Selborne hi lembe ra 1942, a tlhela a kulela kona. U nghenile Xikolo xa Phurayimari xa Mahlori (khale a xi ri Swiss Mission) laha a nga pasa Ntangha Tsevu kona. Endzhaku ka sweswo Rocky u yile eLady Selborne High School laha a nga pasa J.C. A nga yimangi kumbe ku wisa. U nghenile matiriki eka Xikolo xa le Henhla xa Hofmeyr, kambe swi n’wi boha ku tshika hikokwalaho ko kayivela mali ya xikolo. U yile eku tirheni eka tifeme to hambanahambana. Loko a ri karhi a suka la, a nghena la, a a ri karhi a yisa tidyondzo takwe ta matiriki emahlweni exihundleni a kala a ku setifikheti phorovoro!
U tshike ku tirha a ya eKholichi ya Vuleteri bya Vuthicara ya Tivumbeni. A ri ri lembe ra 1976. Nkarhi wolowo se a a ri ni muti. Hi 1977 u pasile ivi a tlhela ni setifikheti ya J.S.T.C. (“Junior Secondary Teacher’s Certificate”). Eka lembe leri tlhandlameke. U sungule ku dyondzisa eFlavius Mareka High School emutini wa Saulsville. Nkarhi lowu a nga dyondzisa eFlavius Mareka High School u kume setifikheti ya ku va Nhloko ya Ndzawulo (H.O.D), a tlhela a va ni digiri ya BA (Unisa), digiri ya B.Ed. (U.C.T) na diploma ya FDE hi Xinghezi (Unisa).
Nkulukumba Maluleke u sungule vutsari wonge i ku hungasa hi 1976 hi ku tsala swiphato kasi ku hungasa loku ku ta hundzuka ntirho wa vutihlamuleri. U vuye a tsala mitirho leyi landzelaka: Mahlori (swirungulwana), Mangava ya Joni (swirungulwana), Misava ya rhendzeleka (swirungulwana) na Xivoni (switlhokovetselo). Swin’wana swa swiphato swa yena swi nghenisiwe eka nhlengelo wa swiphato (“anthology”) eka Dzundze ra switlhokovetselo na Madaladala. U tsarile xiletelo xa Ntangha Khume (Giredi 12).
Loko Dugson a ta ya eku wiseni (“pension”) a a ri museketeri wa nhloko ya xikolo (“Deputy Principal”) eFlavius Mareka High School. U tsarile xiletelo lexi vange i: Nhlavutelo wa swivutiso na tinhlamulo, 1989, 1990, 1991. Dugson a a ri museti (“examiner”) wa maphepha ya xikambelo xa ka Giredi 12 ya Xitsonga Ririmi ra le Kaya, phepha ra 1 na ra 2. Handle ka ku tsala, Dugson u tsakela ku vukela thelevhixini, ku vukela bolo ya milenge (“soccer”) na vuyimbeleri. Handle ka sweswo u va a ri eku hlayeni. Ku navela ka yena u hisekela ku tiya evuton’wini a kota ku endlela rixaka nchumu lowu nga ta hluvukisa rixaka. Mawaku ku va ni miehleketo ya tano. Hi ba mandla, Guyu!