eBook
Available on Compatible NOOK devices, the free NOOK App and in My Digital Library.
Related collections and offers
Overview
Product Details
| ISBN-13: | 9789063693640 |
|---|---|
| Publisher: | BIS Publishers |
| Publication date: | 04/01/2014 |
| Sold by: | Barnes & Noble |
| Format: | eBook |
| Pages: | 152 |
| File size: | 1 MB |
| Language: | Dutch |
Read an Excerpt
Handboek Voor Het Opzetten Van Een Ontwerppraktijk
By Kitty De Jong E. A.
BIS Publishers
Copyright © 2013 Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers (BNO) en BIS PublishersAll rights reserved.
ISBN: 978-90-6369-364-0
CHAPTER 1
Start van je eigen bureau
1.1 INLEIDING
Je hebt besloten voor jezelf te beginnen. Waarschijnlijk heb je wel eens van een ondernemingsplan en een BTW-nummer gehoord. En ook dat je je zou moeten inschrijven bij de Kamer van Koophandel. Maar waarschijnlijk heb je er geen idee van wat zo'n ondernemingsplan inhoudt, wat je aan een BTW-nummer hebt en of een inschrijving bij de Kamer van Koophandel nodig is.
Een zelfstandig ontwerper is 'ondernemer'. Voor startende ondernemers is heel veel informatie beschikbaar. Het is de kunst eruit te halen wat voor jou, als ontwerper, relevant is. In dit hoofdstuk is de noodzakelijke basiskennis beknopt op een rijtje gezet. De meeste onderwerpen komen later uitgebreid aan bod. In het trefwoordenregister achter in dit boek kun je vinden waar de onderwerpen gericht worden besproken.
1.2 PRAKTISCHE WENKEN
* ondernemingsplan
* werkruimte
* bedrijfsvorm
* handelsnaam
* Kamer van Koophandel
* boekhouding
* belasting en BTW
De eerste opdrachten heb je al achter de rug. Nu is het tijd dat je de zaken wat zakelijker gaat aanpakken. Welke zaken komen er op je af en welke keuzen moet je maken? In deze paragraaf vind je een kort, praktisch overzicht van zaken en keuzen die vooral tijdens de eerste periode van de start van belang zijn.
A Noem jezelf 'ondernemer'
De term 'freelancer' klinkt vast bekender en bij 'ondernemer' denk je misschien niet meteen aan jezelf. Toch is 'freelancer' geen bestaande term voor officiële instanties zoals de belastingdienst. Dergelijke instanties passen een aantal criteria toe op jouw feitelijke arbeidssituatie en beoordelen op basis daarvan of je 'ondernemer' bent. Zelfstandige eenpitters worden vaak aangeduid met de afkorting ZZP-er (zelfstandige zonder personeel). Ook als ZZP-er moet je voldoen aan de criteria van de belastingdienst. Het jezelf naar buiten toe presenteren als ondernemer is een van die criteria. Een door de belastingdienst erkende ondernemer heeft een flink aantal fiscale voordelen, die een niet-ondernemer niet heeft. Daarom is het raadzaam je vanaf de start als ondernemer te presenteren.
B Maak een ondernemingsplan
Het maken van een ondernemingsplan is nuttig. Het dwingt je om over bepaalde bedrijfsmatige zaken na te denken. Dat is zinvol, omdat je dan inzicht krijgt welke uitgaven je te wachten staan, wat je omzet ongeveer moet zijn en welk inkomen je kunt gaan verdienen. Daarnaast kun je het later nog eens inzien om je praktijk na verloop van tijd te toetsen aan de ideeën en ambities in het geschreven plan. De meeste starters merken bij zo'n evaluatie dat het op bepaalde punten anders is gelopen. Dat je minder opdrachten hebt gekregen dan je had gedacht, bijvoorbeeld. Het is natuurlijk van belang dat je zo'n signaal tijdig oppakt. Wellicht moet je op een andere manier opdrachten gaan werven. En mogelijk waren je verwachtingen wat te hoog gespannen. Stel dan ook de uitgavenkant bij.
Je kunt een ondernemingsplan zo uitgebreid en zo sober maken als je wilt. Het belangrijkste is dat je eruit kunt aflezen welke kosten je denkt te gaan maken (beroepskosten, investeringen en andere kosten) en welke inkomsten daartegenover staan. Op internet zijn veel formats voor een ondernemingsplan te vinden. Als je een ondernemingsplan maakt ter onderbouwing van een lening, wordt vaak een 'marktonderzoek' van je verwacht. Dat hoeft niet heel uitgebreid. Van belang hierbij is met name dat je omschrijft welke diensten je gaat aanbieden en waarom je denkt dat er voor jou een markt is. Een belangrijke bron van markt- en branchegegevens is de BNO Branchemonitor, het bedrijfseconomisch onderzoek dat BNO jaarlijks houdt onder haar leden (bno.nl/branchemonitor).
C Kies een goedkope werkruimte
Veel beginnende ontwerpers werken vanuit huis. Het zal vaak zo zijn dat je naar opdrachtgevers toegaat. Een werkruimte aan huis is natuurlijk het goedkoopst, en meer is vaak niet nodig. Wel is het verstandig om een apart telefoonnummer en eigen emailadres voor je bedrijf te hebben. Je kunt ook samen met anderen een bedrijfsruimte huren. Dan betaal je bijvoorbeeld gezamenlijk huur en de kosten van keuken, printer, kopieermachine enzovoort. Let wel op de looptijd van het huurcontract waar je (als hoofdhuurder) aan vast kunt zitten, ook als een medehuurder tussentijds vertrekt.
D Eenmanszaak: meest voorkomende bedrijfsvorm
Voordat je je kunt aanmelden bij de belastingdienst en de Kamer van Koophandel moet je een beslissing nemen over de bedrijfsvorm. De meeste ontwerpers beginnen een eenmansbedrijf en worden dus ZZP-er. Dat wil zeggen dat er door officiële instanties geen onderscheid wordt gemaakt tussen jou als zakelijk of als privépersoon: je bent privé voor alle zakelijke handelingen (en rekeningen) aansprakelijk. Een besloten vennootschap (BV) is pas interessant wanneer je structureel veel verdient. Ook wanneer je samen met anderen een bureau wilt starten, is het aan te raden niet direct een samenwerkingsvorm te kiezen waar ieder voor de fouten van de anderen aansprakelijk is. Let dus op bij de samenwerking hoever de gezamenlijke verantwoordelijkheid reikt.
E Ga naar de Kamer van Koophandel
De Kamer van Koophandel is er voor alle ondernemers. Ook als zelfstandig ontwerper ben je verplicht om je in het handelsregister van de Kamer van Koophandel in te schrijven. Een inschrijving geeft geen bijzondere status. Als je bent ingeschreven, ben je verplicht je inschrijvingsnummer te vermelden op briefpapier en facturen. De Kamer van Koophandel heeft een startersdesk, starterscoördinatoren, een starterskrant enzovoort. Ook biedt de Kamer cursussen en trainingen aan op allerlei terreinen, en kun je deskundigen op verschillend gebied raadplegen. Er zijn in Nederland 60 regionale Kamers van Koophandel. Voor meer informatie kun je contact opnemen met de Kamer van Koophandel in jouw regio (kvk.nl).
Veel ontwerpers werken onder hun eigen naam. In dat geval is je naam tevens je handelsnaam. Maar je kunt natuurlijk ook een fictieve naam gebruiken. De Kamer van Koophandel registreert je handelsnaam. Voordat je een andere dan je eigen naam gaat gebruiken, moet je checken of die naam niet al in gebruik is. Als de domeinnaam nog vrij is kun je er vrijwel zeker van zijn dat de handelsnaam nog niet bestaat. Om helemaal zeker te zijn kun je een onderzoek laten doen bij de Kamer van Koophandel. Wil je het echt goed doen, dan kan je een ruimer onderzoek laten uitvoeren, waarbij bijvoorbeeld ook naar geregistreerde merken wordt gekeken. Voor zo'n ruimer onderzoek kun je terecht bij merkengemachtigden, vaak opererend in commerciële merkenbureaus.
F Houd een boekhouding bij
Als zelfstandige moet je een boekhouding bijhouden. Dat betekent dat je geordend op papier vastlegt wat je zakelijk uitgeeft en wat er zakelijk binnenkomt. Aan het eind van het jaar moet dat zo overzichtelijk zijn, dat je daarvan een financieel verslag kunt (laten) maken. Dat financiële verslag moet voldoen aan de eisen van de fiscus. Het is minder rompslomp dan je nu misschien denkt en bovendien is het voor jezelf ook interessant om te weten hoe jouw ontwerpbedrijf heeft 'gedraaid'. Zorg er vanaf de eerste opdracht voor dat zakelijke inkomsten op de zakelijke rekening binnenkomen en houd ook verder zakelijk en privé goed gescheiden. Maak bijvoorbeeld een bepaald bedrag per maand of twee keer per maand over naar je privérekening voor je levensonderhoud. Doe geen privé-uitgaven rechtstreeks van je zakelijke rekening. Voor een basis boekhouding heb je nodig: een (zakelijke) bankrekening, een pinpas voor de zakelijke, contante uitgaven en mappen waarin je alle kwitanties en facturen bewaart. Met deze drie zaken ben je in principe al in staat om aan de wettelijke boekhoudkundige eisen te voldoen. Het maken van een financieel jaarverslag en de aangifte inkomstenbelasting kun je het beste aan een boekhouder overlaten.
G Steek je licht op bij de belastingdienst over BTW en Inkomstenbelasting
Veel ontwerpers zullen bij hun eerste opdracht nog geen BTW rekenen. Het kan zijn dat je nog niet hebt besloten of je daadwerkelijk als zelfstandige wilt gaan werken, of dat het om een relatief kleine opdracht gaat. Dan vul je de inkomsten op je belastingformulier in bij 'belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden'. Als je echt als zelfstandig ontwerper aan de slag wilt, moet je je registreren bij de Kamer van Koophandel en/of bij de Belastingdienst. Aanmeldingen bij de belastingdienst worden automatisch doorgestuurd naar de Kamer van Koophandel en vice versa. Je ontvangt van de belastingdienst een 'Opgaaf gegevens startende onderneming'. Die moet je invullen en terugsturen. Aan de hand van die gegevens beslist de belastingdienst of je ondernemer bent in de zin van de omzetbelasting (bijna altijd). Als dat zo is, krijg je een BTW-nummer. Dat duurt ongeveer vijf weken. Vanaf het moment dat je een BTW-nummer hebt, moet je BTW in rekening gaan brengen. Dat is van belang, want als ondernemer verreken je de BTW die je betaalt met de BTW die je ontvangt. Let op: voordat je een nummer hebt aangevraagd is het al van belang om de rekeningen van uitgaven ten behoeve van je onderneming te bewaren. Normaal gesproken kan de BTW van deze rekeningen tot drie maanden voor je start worden teruggevraagd en dat kan bijvoorbeeld bij de aanschaf van een computer een flink bedrag zijn. Soms kun je ook BTW van nog eerder gedane uitgaven terugvragen. Informeer hiernaar bij je boekhouder.
Inkomstenbelasting
Om te beoordelen of je ondernemer bent voor de inkomstenbelasting, kijkt de belastingdienst na het eerste jaar onder meer naar de winst die is gemaakt, het ondernemersrisico, de presentatie naar buiten, het aantal klanten en de tijd en het kapitaal die de ondernemer erin heeft gestoken (of door een derde erin heeft laten steken). Als je je als ondernemer hebt aangemeld, zul je in elk geval na afloop van het kalenderjaar een aanslagbiljet voor de inkomstenbelasting ontvangen. Als je dat hebt ingevuld, zijn er drie uitkomsten mogelijk. De eerste is dat je niets hoeft te betalen omdat je nog niet zo veel hebt verdiend. De tweede is dat je wel belasting moet betalen, omdat je al een redelijke winst hebt. De derde is dat je belasting terugkrijgt; dit kan bijvoorbeeld zijn omdat je een parttime baan hebt, waar je al loonbelasting (= inkomstenbelasting) betaalt, en daarnaast nog weinig winst hebt gemaakt. Veel ontwerpers zijn geneigd de aanslag even te laten liggen en uitstel te vragen. Dat kun je doen, maar realiseer je daarbij dat de definitieve aanslag dan later tegelijk met de voorlopige aanslag van het volgende jaar binnenkomt. Dan kan het dus zijn dat je in een keer het dubbele moet betalen. Ook al vul je niet meteen alles in, leg bij enige winstgevendheid vanaf het begin geld opzij voor de belasting.
1.3 STARTEN NA JE OPLEIDING
* bijbaan
* bijstandsuitkering
* starten met WW
* speciale regelingen voor starters
* bescheidenschaalregeling
De overgang van opleiding naar de zelfstandige praktijk is groot. Je gaat serieuze opdrachten uitvoeren, waarbij niet jouw ontwikkeling als ontwerper, maar het resultaat vooropstaat. Je zult op dat resultaat worden afgerekend. Dat is natuurlijk spannend en leuk. Tegelijkertijd zul je in het oog moeten houden hoe je in het begin rond moet komen. Niet alle starters hebben direct genoeg opdrachten om zichzelf te kunnen onderhouden.
Bijbaan
Startende ontwerpers hebben naast hun ontwerppraktijk vaak een baan. Ze werken bijvoorbeeld een aantal avonden in de horeca en zetten daarnaast hun bureau op. Voordelen hiervan zijn dat je niet meteen volledig van je ontwerpinkomsten afhankelijk bent en dat je niet meteen helemaal zonder inkomen zit als je even geen opdrachten hebt. Dat je niet al je energie in je eigen onderneming kunt stoppen kan een nadeel zijn. Het is de kunst om de juiste balans te vinden in enerzijds voldoende geld verdienen en anderzijds niet te veel energie aan bijzaken kwijtraken.
Wet Werk en Bijstand (WWB)
Het kan zijn dat je in het begin bent aangewezen op een uitkering, zoals een bijstandsuitkering. Het hebben van een uitkering geeft ruimte en gelegenheid een aantal serieuze opdrachten uit te voeren, zonder de directe druk om een bepaalde omzet te halen. Intussen doe je ontwerpervaring op en kun je bekijken of het zelfstandig ontwerpen inderdaad is wat je wilt. Houd er rekening mee dat alle aanvragen worden beoordeeld door verschillende ambtenaren, die niet altijd dezelfde invulling geven aan ingewikkelde regelingen. Sinds 1 januari 2004 bepaalt de gemeente het bijstandsbeleid. Dat betekent dat er tussen de sociale diensten van de ene of de andere gemeente soms wezenlijke verschillen in de uitvoering bestaan.
Bijstandsuitkering
De Wet Werk en Bijstand gaat ervan uit dat iedereen zo snel mogelijk aan het werk moet. Dat maakt het verkrijgen van een langdurige bijstandsuitkering in de meeste gemeenten lastig. Wanneer je overweegt voor jezelf te beginnen, maar je beschikt nog niet over (voldoende) opdrachten, zijn er echter wel mogelijkheden om voor een bijstandsuitkering in aanmerking te komen. Ook hierbij geldt dat de verschillen per gemeente aanzienlijk kunnen zijn. Informeer dus altijd bij de sociale dienst naar de mogelijkheden in jouw woonplaats.
Als je een bijstandsuitkering hebt en je krijgt van een bevriende relatie een (kleine) opdracht, zullen de meeste ontwerpers deze opdracht gewoon uitvoeren en niet officieel in rekening brengen. Sommigen laten zich in natura uitbetalen, bijvoorbeeld met een computer of printer. Iedereen weet natuurlijk dat dit niet mag. Je kunt beter voor de officiële weg kiezen. De sociale dienst kent twee mogelijkheden om als startende ontwerper naast je uitkering te werken.
A Bescheidenschaalregeling
Voor starters die slechts af en toe een kleine opdracht uitvoeren, kan de 'bescheiden-schaalregeling' uitkomst bieden. Die regeling houdt in dat je parttime mag werken en daarbij je bijstandsuitkering behouden. Je kunt slechts een beperkte periode van deze regeling gebruikmaken en je mag niet meer dan ongeveer 20 uur per week aan de opdrachten werken. Per jaar mag je maximaal 7300 euro bruto bijverdienen. Je houdt een sollicitatieplicht gedurende het van kracht zijn van de bescheidenschaalregeling en je moet toestemming van de sociale dienst hebben om deze regeling te kunnen toepassen. De exacte voorwaarden waaraan je moet voldoen om van deze regeling gebruik te kunnen maken, kunnen per gemeente verschillen. Meer informatie hierover kun je krijgen bij de sociale dienst in je woonplaats.
B Uitkering voor zelfstandigen: de Bbz
Startende ondernemers kunnen gedurende maximaal 3 jaar als zelfstandige werken met behoud van uitkering. Dit wordt de Bbz- regeling genoemd (Besluit bijstandsverlening zelfstandigen). Om in aanmerking te komen voor een Bbz-uitkering zul je een ondernemingsplan moeten opstellen, dat uitgebreid wordt getoetst. Eventuele winst uit onderneming moet (gedeeltelijk) aan de sociale dienst worden afgedragen. Je hebt geen sollicitatieplicht gedurende de periode dat je van deze regeling gebruikmaakt. Je wordt in je vak erkend en je hoeft geen 'fictieve' sollicitaties op te voeren. De aantrekkelijkheid is ogenschijnlijk: in de praktijk leidt de Bbz- regeling namelijk vaak tot bureaucratische toestanden.
WW-uitkering
Ontwerpers die in loondienst hebben gewerkt, kunnen in aanmerking komen voor een WW-uitkering. Deze uitkering wordt verstrekt door het UWV, de hoogte is afhankelijk van het laatst verdiende salaris en meestal hoger dan een bijstandsuitkering. De UWV's zijn regionaal verspreid. Adressen en informatie kun je vinden op uwv.nl. Ook vanuit een WW-uitkering kun je als ondernemer starten. Bespreek dit met de werkcoach van het UWV, maar wees erop voorbereid dat deze instantie wat moeite kan hebben met je initiatieven. Meestal krijg je alleen een WW- uitkering voor de dagen die je 'beschikbaar bent voor de arbeidsmarkt'. Als je met een opdracht of start van je bedrijf bezig bent, ben je de tijd die je daaraan besteedt niet beschikbaar.
1.4 STARTEN NAAST OF NA EEN DIENSTVERBAND
* voor jezelf beginnen naast een baan
* belastingvoordelen en basisverzekering
* voor jezelf beginnen na een baan
* overgang loondienst naar zelfstandig
* concurrentiebeding
Als je in loondienst bent, kan het voorkomen dat je buiten je werk om persoonlijk wordt gevraagd om een opdracht te doen. Daarmee ben je nog geen zelfstandig ontwerper. Maar als je regelmatig opdrachten naast je 'baan' uitvoert, kun je ervoor kiezen om je feitelijk als zelfstandig ontwerper te vestigen. Veel beginnende ontwerpers kiezen er bewust voor hun loopbaan te starten in loondienst om daaropvolgend, met wat meer ervaring, voor zichzelf te beginnen. De voor- en de nadelen van deze startsituaties en waar je op moet letten, komen hieronder aan de orde.
Starten naast een dienstverband
De combinatie van zelfstandig ondernemen en dienstverband komt over het algemeen alleen voor wanneer het een parttime dienstverband betreft. Het onderscheid tussen een 'losse' opdracht die je buiten het dienstverband om wilt doen en het echte starten als zelfstandige is niet altijd even duidelijk. Bij incidentele opdrachten kun je denken aan een opdracht voortkomend uit een stageproject. Maar als je regelmatig opdrachten krijgt van verschillende opdrachtgevers en daar ook actief zelf naar op zoek gaat, word je feitelijk vanzelf 'zelfstandig ontwerper'. Dat is van belang, omdat je dan recht kunt hebben op bepaalde belastingvoordelen.
(Continues...)
Excerpted from Handboek Voor Het Opzetten Van Een Ontwerppraktijk by Kitty De Jong E. A.. Copyright © 2013 Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers (BNO) en BIS Publishers. Excerpted by permission of BIS Publishers.
All rights reserved. No part of this excerpt may be reproduced or reprinted without permission in writing from the publisher.
Excerpts are provided by Dial-A-Book Inc. solely for the personal use of visitors to this web site.
Table of Contents
Contents
Voorwoord,1. Start van je eigen bureau,
2. Opdrachten,
3. Administratie en organisatie,
4. Ondernemingsvormen,
5. Auteursrecht,
6. Ontwerpen op eigen initiatief,
Bijlagen,
Nuttige adressen en links,
Trefwoordenregister,