De lotgevallen van Tom Sawyer (ook simpelweg bekend als Tom Sawyer) is een roman uit 1876 van Mark Twain over een jongen die opgroeit langs de rivier de Mississippi. Het speelt zich af in de jaren 1840 in de stad St. Petersburg, gelegen in Hannibal, Missouri, waar Twain als jongen woonde. In de roman beleeft Tom Sawyer verschillende avonturen, vaak met zijn vriend Huckleberry Finn. Oorspronkelijk een commerciële mislukking, werd het boek tijdens zijn leven het best verkochte werk van Twain. Hoewel het boek overschaduwd wordt door het vervolg uit 1884, Adventures of Huckleberry Finn, wordt het door velen beschouwd als een meesterwerk van de Amerikaanse literatuur. Mark Twain beweert dat het een van de eerste romans is die op een typemachine is geschreven.
