„Awanturnicy” Mateusza Juszczyka to literatura, której najbliżej gatunkowo do powieści przygodowo-historycznej.
Fabuła tej książki rozpościera się na lata 1647 – 1658, czyli w czasie, kiedy Rzeczpospolita traci swoją siłę w Europie po wojnie z Rosją i potopie szwedzkim. W powyższe tło wpisane zostały losy Marcina Seradzkiego, cenionego szkutnika, polskiego patrioty, mieszkańca Gdańska. Głównego bohatera poznajemy w trudnym dla niego momencie życia. Rzeczpospolita nie buduje nowych statków, więc nie ma pracy. Dodatkowo, opiekuje się ciężko chorym wujem, który go wychował i Seradzki traktował go jak ojca. Śmierć wuja splata się z propozycją pracy, jaką Marcin dostaje od księcia Kurlandii i Semigalii – Jakuba Kettlera.
Widzisz, ty potrzebujesz pomocy i ja jej potrzebuję. Możemy sobie razem pomóc! Wyobraź sobie teraz, co mógłbyś osiągnąć, jeśli znalazłbyś dobrą robotę w swoim fachu. Mógłbyś osiągnąć sławę i wielkie pieniądze. A z budowy małych statków handlowych nic nie osiągniesz. Widziałem jak budowałeś kiedyś dwa galeony wojenne dla wojska polskiego. Sprawdzałem cię. Pytałem i wiem, że uczyłeś się u angielskiego mistrza w Bristolu. Zapewne dobre dzieje, przeszłe już w twoim życiu. Henryk mi o tym opowiadał, twój wuj. Znaliśmy się bardzo dobrze. Angielski mistrz nauczył cię budowania wielkich okrętów. Zbudowałeś jedną fregatę w Bristolu, zbudowałeś dwa galeony tutaj, a i tak cię nie doceniono. Ja nie popełnię tego błędu.
Marcin korzysta z propozycji Jakuba Kettlera przez co życie otworia przed nim mnogość różnorodnych doświadczeń i przygód. Jednak nigdy nie przestaje myśleć o swojej ojczyźnie – Rzeczypospolitej. Czy będzie on jednak w stanie porzucić świetnie rozwijającą się karierę i rodzącą się miłość do kobiety dla ratowania ojczyzny?
