De Greet Hofmans-affaire is de beruchte hofkwestie waarin een eenvoudige gebedsgenezeres het voortbestaan van het Nederlandse koningshuis in gevaar bracht. Lambert J. Giebels (1935-2011) was de eerste historicus die deze affaire in zijn geheel in kaart heeft weten te brengen.

De affaire was een aaneenrijging van conflicten. Toenmalig premier Drees dacht dat de gebedsgenezeres daarvan de aanstichtster was. Prins Bernhard beschouwde haar als de splijtzwam in zijn huwelijk. De conflicten schiepen een constitutionele crisissfeer en de verwijdering tussen koningin en prins dreigde op een echtscheiding uit te lopen, die onvermijdelijk tot troonsafstand zou leiden.

In juni 1956 kwam de affaire in de openbaarheid door een artikel in het Duitse blad Der Spiegel. Daarna boog een commissie van drie wijze mannen zich over de kwestie. Crisis en dreigende echtscheiding zijn uiteindelijk door Drees met veel moeite bezworen, nadat koningin Juliana beloofde definitief met Greet Hofmans en haar aanhang te breken.

De conflicten tussen koningin en kabinet in de jaren vijftig van de vorige eeuw laten zien dat de grondwettelijke regel 'de koning is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk' niet werkt als de koning van geen wijken wil weten.

De Greet Hofmans-affaire stelt de verreikende vraag ter discussie of in een moderne democratie nog past dat de koning deel vormt van de regering, en of ons land niet voor een louter ceremonieel koningschap dient te kiezen.

'Alles wat we thans kunnen weten van de kwestie en het leest als een trein' – Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap